40اصل triz

ساخت وبلاگ
اصل 1 - جداسازي
الف) جسم را به اجزاي جدا از هم تقسيم کنيد.
ب) جسم را به صورت قطعه قطعه در آوريد.
ج) ميزان قطعه قطعه بودن جسم را افزايش دهيد.
مثال: تقسيم شدن تسمه نقاله به نوارهاي باريک، باعث کارايي بيشتر آن شده است.
اصل 2- استخراج
الف) مشخصه يا قطعه­اي مزاحم جسم را از آن جدا کرده يا حذف کنيد.
ب) تنها مشخصه يا قطعه لازم را برگزيند.
مثال: استفاده از نوار آموزشي يک سمينار به جاي رفتن به خود سمينار براي صرفه جويي در هزينه­هاي آموزش (جدا کردن قسمت مفيد که همان مطالب ارائه شده در نوار آموزشي است که تنها مشخصه لازم است.)
مثال: استفاده از مترسک به جاي آدم براي فراري دادن پرندگان از مزارع (گزينش فرم بدن از ساير مشخصات انسان).
اصل 3- کيفيت موضعي
الف) از ساختار همگن يک جسم يا محيط خارجي (عملکرد بيروني)، به سوي ساختار ناهمگن گذر کنيد.
ب) اجزاي مختلف جسم را به انجام کارکردهاي مختلف وا داريد.
ج) هر قسمت از جسم را، در شرايطي که عملکرد آن مطلوب­تر است قرار دهيد.
مثال: مداد پاک کن: يک طرف آن براي نوشتن و يک طرف ديگر براي پاک کردن لذا هر طرف آن از کيفيت موضعي مختلفي برخوردار است.
مثال: چکش دوسر که از يک طرف آن براي کوباندن ميخ و از طرف ديگر آن براي کشيدن ميخ استفاده ميشود.
اصل 4 - عدم تقارن
الف) فرم تقارن يک جسم را با فرم نامتقارن آن جايگزين کنيد.
ب) در صورتي که جسم موجود نامتقارن است ميزان عدم تقارن آن را افزايش دهيد.
مثال: کليدها معمولا غير متقارن و غير شبيه بهم هستند.
مثال: پلاک سه شاخهاي برق براي رعايت سيم فاز و نول به صورت غير متقارن است تا فقط از يک طريق در پريز مربوطه وارد شود.
مثال: عينک هم از نظر افقي غير متقارن هست و هم از نظر نوع عدسي متناسب با هر چشم و احتمالاْ با کانونهاي نوري متفاوت است.
اصل 5 - ترکيب کردن (ادغام کردن)
الف) اجسام مشابه يا اجسامي را که براي انجام عملکردهاي پياپي در نظر گرفته شده­اند به صورت مکاني با يکديگر ترکيب کنيد.
ب) عملکردهاي مشابه يا پياپي را به صورت زماني با يکديگر ترکيب کنيد.
مثال: ترکيب آب گرم و سرد توسط شيرهاي ترکيبي.
مثال: استفاده از کاتريج رنگي در پرينتر براي ترکيب رنگ­ها.
اصل 6 - جامعيت
به منظور رفع نياز به چند جسم، يک جسم مي­تواند عملکرد­هاي چند گانه­اي ارائه دهد.
مثال: چاقوي ارتشي سويسي (چند کاره)
مثال: آچار فرانسه که با تغيير اندازه آن مي­توان براي باز و بسته کردن پيچ­هاي مختلف از آن استفاده کرد.
اصل 7 - تو در تو بودن
الف) جسمي را داخل جسم دوم و جسم دوم را نيز داخل جسم سوم قرار دهيد.
ب) جسمي از داخل حفره­اي در جسم ديگر بگذرانيد.
مثال: آنتن­هاي تلسکوپي و تو درتو
مثال: متر اندازه­گيري فنري
مثال: عروسک-هاي روسي تو درتو
مثال: ميز و صندلي­هاي در هم رو
مثال: ظروف و وسايل آشپزخانه تو درتو
اصل 8 - عامل تعادل و توازن
الف) وزن جسم را به وسيله اتصال دادن آن با جسم ديگري که داراي نيروي بالا برنده است، جبران کنيد.
ب) وزن جسم را به وسيله نيروهاي آيروديناميکي يا هيدروديناميکي جبران کنيد.
مثال: کيسه هوا (آبدان) ماهي براي حفظ تعادل آن در آب
مثال: بال عقب ماشين­هاي مسابقه­اي براي حفظ تعادن آنها در سرعت­هاي بالا
اصل 9 - مقابله پيشاپيش
الف) در صورتي که لازم است عملکردي انجام شود، مقابله پيشاپيش نسبت به آن را مد نظر داشته باشيد.
ب) در صورتي که لازم است جسمي تحت کشش باشد، کشش متضاد آن را پيشاپيش مد نظر داشته باشيد.
مثال: لباس قلعي ضد اشعه X

اصل 10 - کنش پيشاپيش
الف) کنش مورد نياز را به صورت کلي و جزئي، پيشاپيش انجام دهيد.
ب) به اجسام طوري نظم بدهيد که بدون اتلاف وقت در زماني که منتظر کنش هستند، وارد عمل شوند. (در مناسب­ترين وضعيت)
مثال: ديوارهاي پيش ساخته
مثال: مرغ پرکنده و از قبل آماده شده
اصل 11- حفاظت پيشاپيش
قابليت اطمينان نسبتا پايين يک جسم را با يک حرکت خنثي کننده، پيشاپيش جبران کنيد.
اصل 12 - هم تواني
شرايط کار را طوري تغيير دهيد که لازم نباشد جسمي بالا رفته يا پايين بيايد.
مثال: استفاده از قفل کانال براي حر کت کشتي از يک سطح به سطح ديگر.
اصل 13 - معکوس کردن
الف) به جاي عملکردي که توسط مشخصات مساله تحميل شده عملکرد مخالف آن را به کار گيريم.
ب) شئ را به يک قطعه متحرک تبديل کنيد، يا اينکه قطعات غير متحرک را متحرک ساخته و محيط خارج را غير متحرک نمايد.
مثال: يک شرکت آمريکايي نوشابه­اي با نام تجاري
dnL به بازار عرضه کرده که معکوس نام تجاري 7up است و از اين ايده بسيار سود برده است.
اصل 14 - کروي ساختن
الف) قطعه­هاي خطي و سطوح مسطح را با قطعات و سطوح خميده و همچنين اشکال مکعبي را با اشکال کروي تعويض کنيد.
ب) از غلتک­ها، توپ­ها و مارپيچ­ها استفاده کنيد.
اصل 15- پويايي
الف) مشخصات جسم يا محيط خارج را به گونه­اي بسازيد که براي عملکرد بهينه، عمليات در هر مرحله به طور خودکار تنظيم شود.
ب) جسم را به عناصري تقسيم کنيد که بتوانند به صورت مرتبط با هم، موقعيت خود را تغيير دهند.
ج) در صورتي که جسمي غير قابل حرکت يا قابل تعويض کنيد.
مثال: صندلي تا شو
اصل 16- عملکرد ناقص، بيش از حد يا مازاد
اگر به دست آوردن %100 يک اثر مطلوب مشکل است، براي ساده سازي مساله مقداري کمتر يا بيشتر از آن را به دست آوريد.
اصل 17 - حرکت به ابعادي جديد
الف) مسائل مربوط به حرکت خطي جسم را با امکان پذير ساختن حرکت در دو بعد، برطرف کنيد (در راستاي يک سطح). به نحو مشابه، مسائل مربوط به حرکت جسم در يک صفحه را با امکان پذير ساختن حرکت در سه بعد، برطرف نماييد.
ب) به جاي آرايش اجسام در يک لايه، آرايشي چند لايه­اي را به کار ببريد.
ج) جسم را کج کرده يا بر روي لبه خود بچرخانيد.
د) تصاوير را بر روي سطوح مجاور يا عقب جسم بياندازيد.
اصل 18- ارتعاش مکانيکي
الف) جسم را به ارتعاش وا داريد.
ب) اگر جسم در حال نوسان است، فرکانس آن را تا حد فرا صوت افزايش دهيد.
ج) فرکانس تشديد را به کار بگيريد.
د) به جاي ارتعاشات مکانيکي از ارتعاشات پيزو استفاده کنيد.
ه) ارتعاشات فرا صوت و ميدان الکترومغناطيسي را با هم به کار بگيريد.
اصل 19 - عملکرد دوره­اي
الف) به جاي عملکرد مستمر از يک عملکرد دوره­اي (ضربه­اي) استفاده کنيد.
ب) در صورتيکه يک عملکرد هم اکنون دوره­اي است، فرکانس آن را عوض کنيد.
ج) از توقف­هاي بين ضربه­ها براي تامين کنش­هاي اضافي بهره بگيريد.
اصل 20 - تداوم کنش مفيد
الف) عملکرد را بدون توقف به انجام برسانيد، در اين حال بايد تمام قطعات جسم به طور مستمر و با ظرافت کامل، در حال کار باشند.
ب) يک حرکت زايد و واسطه­اي را حذف کنيد.
مثال: استفاده از چاپگري که هم در موقع رفت و هم در موقع برگشت کاتريج آن عمل چاپ را انجام مي­دهد. (تداوم کنش مفيد)

اصل 21- حمله سريع
عملکرد زيان بار يا خطرناک را با سرعت بسيار بالا به انجام برسانيد.
مثال: بهره گيري از دريل پر سرعت براي تراش دندان بدون احساس درد.
اصل 22- تبديل ضرر به سود
الف) يک اثر زيان بار يا يک عامل زيان بار محيطي را براي به دست آوردن يک اثر مثبت به کار بگيريد.
ب) با ترکيب يک عامل زيان بار با يک عامل زيان بار ديگر، آن را از ميان برداريد.
ج) مقدار کنش زيان بار را تا جايي که ضررهاي آن بر طرف شود، افزايش دهيد.
اصل 23- باز خورد
الف) بازخورد را ارائه کنيد.
ب) در صورتي که بازخورد هم اکنون موجود است، آن را معکوس کنيد.
اصل 24- واسطه و ميانجي
الف) براي انتقال يا انجام يک عملکرد، از يک جسم واسطه استفاده کنيد.
ب) جسم به طور موقت به جسم ديگري که حذف کردن آن آسان است، متصل کنيد.
اصل 25- خدمت دهي به خود
الف) کاري کنيد که شئ مورد نظر کارهاي خدماتي، کارکردهاي کمکي و عمليات مربوط به تعميرات خود را، خود انجام دهد.
ب) از زايدات مواد و انرژي استفاده کنيد.
اصل 26- کپي کردن
الف) به جاي استفاده از جسمي که ساختار پيچيده دارد، گران قيمت و حساس است و کار با آن راحت نيست، از کپي ساده و ارزان قيمت آن استفاده کنيد.
ب) يک جسم يا سامانه­اي متشکل از چند جسم را با کپي و يا تصاوير اپتيکي آن تعويض کنيد براي کوچک و بزرگ کردن تصوير مي­توانيد از يک مقياس استفاده کنيد.
ج) در صورتي که از کپي­هاي اپتيکي با نور معمولي استفاده مي­کنيد آنها را با نوع مادون قرمز يا ماوراي بنفش تعويض کنيد مثال: استفاده از زيور آلات بدلي به جاي اصلي
اصل 27- استفاده از جسم ارزان قيمت با عمر کوتاه به جاي جسم گران قيمت و با دوام
يک جسم گران قيمت را با مجموعه­اي از اجسام ارزان قيمت تعويض کرده و از برخي مشخصا ت چشم پوشي کنيد (براي مثال عمر طولاني).
مثال: استفاده از کبريت به جاي فندک براي روشن کردن سيگار
مثال: استفاده از وسايل يک بار مصرف (نظير ظروف - دستمال - تيغ - فندک - دوربين - موبايل - پيش بند کودک - مسواک - لباس آزمايشگاه - کلاه و غيره)
اصل 28- تعويض يک سامانه مکانيکي
الف) سامانه مکانيکي را با يک سامانه نوري صوتي يا بويايي تعويض کنيد.
ب) از ميدان­هاي الکترونيکي، مغناطيسي يا الکترو مغناطيسي براي اثر گذاري بر جسم استفاده کنيد.
ج) ميدان­ها را تعويض کنيد.
د) يک ميدان را به همراه ذرات فرو مغناطيس به کار ببريد.
اصل 29- استفاده از ساختار پنوماتيک يا هيدرو ليک
قطعات جامد يک جسم را با مايع يا گاز تعويض کنيد اين قطعات براي باد شدن مي­توانند از هوا يا آب استفاده کنند، همچنين مي­توانيد بالش­هاي هوا يا هيدرواستاتيک را به کار بگيريد.
اصل 30- پرده­هاي انعطاف­پذير يا پوسته­هاي نازک
الف) ساختار معمول را با غشاي انعطاف­پذير و پرده­هاي نازک تعويض کنيد.
ب) يک جسم را به وسيله پرده­هاي نازک غشاي ظريف از محيط خارج آن جدا کنيد.
اصل 31 - استفاده از متخلخل
الف) جسم را متخلخل نموده يا از اجراي متخلخل اضافي استفاده کنيد (به صورت محتويات داخلي، روکش و غيره)
ب) در صورتي که جسم هم اکنون متخلخل است، حفره­ها را پيشاپيش با ماده­اي پر کنيد.
اصل 32- تعويض رنگ
الف) رنگ جسم يا محيط اطراف آن را تغيير دهيد.
ب) شفافيت جسم يا محيط اطراف آن را تغيير دهيد.
ج) به منظور مشاهده بهتر اجسام يا اشيايي که ديدن آنها مشکل است، از مواد افزودني رنگين استفاده کنيد.
د) در صورتي که هم اکنون از چنين مواد افزودني استفاده مي شود، از علايم درخشان يا اجزاي ردياب استفاده کنيد.
مثال: شيشه الکترو کروميک (تغيير رنگ بر اساس تابش نور)
اصل 33- همجنس و همگن سازي
کاري کنيد که اجسام با جسم اوليه هم جنس خود، يا جنسي با رفتار مشابه جنس خود، تعامل داشته باشند.
اصل 34- ردکردن و باز سازي قطعات
الف) پس از تکميل يک عملکرد و يا بي استفاده شدن يک جزء از جسم، آن را دور انداخته يا تغيير دهيد (مثلا آن را تخريب يا حل کنيد يا بخار نماييد)
ب) هر قطعه استفاده شده جسم را سريعاً بازسازي کنيد.
مثال: پوکه گلوله مسلسل يا تفنگ پس از شليک بلا مصرف بوده و بيرون انداخته مي­شود.
اصل 35- تغيير خواص فيزيکي و شيميايي يک جسم
حالت کلي يک جسم، تراکم چگالي، ميزان انعطاف پذيري و يا دماي جسم را عوض کنيد.
مثال: صابون مايع
اصل 36 - تغيير فاز
اثري را که زمان تغيير فاز يک ماده اتفاق مي­افتد، به کار بگيريد نمونه­هاي زمان تغيير حجم يا زمان تغيير حجم يا زمان آزاد سازي يا جذب انرژي هستند.
اصل 37- انبساط حرارتي
الف) از انبساط (انقباض) يک ماده به کمک حرارت (سرما) استفاده کنيد.
ب) از مواد متفاوت با ضرايب انبساط حرارتي متفاوت بهره بگيريد.
مثال: سويچ­هاي حرارتي
اصل 38 - استفاده از اکسيد کننده­هاي قوي
الف) هواي معمولي را با هواي غني شده جايگزين کنيد.
ب) هواي غني شده را با اکسيژن جايگزين کنيد.
ج) در داخل اکسيژن يا هوا، ماده را در معرض اشعه يونيزه کننده قرار دهيد.
د) از اکسيژن يونيزه شده استفاده کنيد.
مثال: کپسول غواصي
اصل 39 - محيط بي اثر
الف) محيط معمولي را با محيط بي اثر تعويض نماييد.
ب) فرايند را در خلا به انجام برسانيد.
اصل 40 - مواد مرکب
ماده همگن را با يک ماده مرکب جايگزين
تحقیق کلاس توحید 3...
ما را در سایت تحقیق کلاس توحید 3 دنبال می کنید

برچسب : نویسنده : مهدی مومنی مجد mmj بازدید : 192 تاريخ : سه شنبه 28 آذر 1391 ساعت: 22:46